Với nền văn hóa lâu đời và phong phú, văn hóa Trung Quốc không chỉ ăn sâu vào bản tính của mỗi người, mà còn được thể hiện qua các đồ vật khác nhau. Từ xa xưa, chiếc giường đã được mọi người, đặc biệt là người xưa coi trọng. Văn hóa giường của người Trung Quốc cũng vì thế mà trở nên thâm sâu và phức tạp.
Với bài viết ngày hôm nay, các bạn hãy cùng Riba tìm hiểu xem giường của người Trung Quốc xưa có gì đặc biệt nhé!
GIƯỜNG CỦA NGƯỜI TRUNG QUỐC XƯA CÓ GÌ ĐẶC BIỆT?
Trung Quốc sử dụng giường ngủ từ rất sớm, tương truyền từ thời Thần Nông xa xưa đã phát minh ra giường. Thời Tam Quốc là thời kỳ hình thành của đồ nội thất thấp tầng của Trung Quốc, người dân chủ yếu ngồi ngủ trên sàn nhà, từ trước thời Chiến Quốc đến thời Đông Hán đều không có ghế đẩu, lúc này “giường” bao hàm hai nghĩa là ghế ngồi và giường ngủ.
Trường kỉ
Vào cuối thời Tây Hán, cái tên “Trường kỷ” (榻) xuất hiện, hầu hết trường kỷ không có xung quanh nên còn được gọi là “giường bốn mặt”. Thời đó trường kỉ là đồ dùng để ngồi, nhưng đến đời sau, nó được người xưa sử dụng làm nơi nghỉ ngơi một cách rộng rãi bởi sự vận chuyển tiện lợi.
Giường La Hán
Giường La Hán (罗汉床) chỉ một chiếc giường có các cột ở bên trái và bên phải và phía sau không có khung giường. Các cột chủ yếu được làm bằng gỗ nhỏ hoặc làm bằng ba tấm ván.
Giường La Hán có thể được chia thành các kích thước khác nhau, giường La Hán lớn có thể được sử dụng để ngồi và nằm. Chức năng của nó giống như chiếc ghế sofa hiện tại. Người xưa thường kê giường La Hán ở giữa phòng khách để tiếp khách, hai bên có lót đệm, thể hiện sự tao nhã, trang trọng, giường La Hán là một món đồ nội thất rất được chú trọng trong phòng khách.
Giường có khung
Giường có khung (架子床) là loại giường được người xưa sử dụng nhiều nhất, thường có trụ ở bốn góc giường, đầu giường có tấm chắn bụi, ba bên đầu giường có hàng rào, dùng vật liệu nhỏ chèn thành hoa văn. Thêm hai cột nữa vào phía trước, được gọi là giường sáu trụ.
Giường Babu (Bạt bộ)
Ngoài ra, Trung Quốc còn có một loại giường rất đặc biệt, giống như một ngôi nhà nhỏ độc lập, gọi là giường Babu (Bạt bộ). Đúng như tên gọi, “Babu”(拔步) là một chiếc giường phải bước một bước thì mới có thể lên giường, nhìn từ bề ngoài, nó giống như một chiếc giường có mái che được đặt trên một bệ gỗ, phía trước giường có một hành lang can, mép giường nhô ra ba hoặc bốn thước.
Có thể đặt một số đồ đạc nhỏ và đồ lặt vặt ở hai bên. Chiếc giường này được sử dụng chủ yếu ở hướng Nam, có lưới treo tứ phía, không chỉ ngăn muỗi, ruồi mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho sinh hoạt của gia chủ.
Trung Quốc có câu “床不乱上” ý chỉ không được ngủ trên giường không dành cho mình, mỗi người tùy thuộc vào những tiêu chí khác nhau mà ngủ giường khác nhau, mỗi chiếc giường đều có ý nghĩa riêng của nó.
Văn hóa truyền thống Trung Quốc coi việc ngủ là một nghi thức văn hóa. Việc đặt giường không chỉ là một chỗ để nghỉ ngơi mà còn cần thiết cho các nghi thức trong cuộc sống.
Một số loại giường cho những người có vai vế khác nhau
Giường nơi con cháu ngủ, giường có khung
Loại giường cho con cháu là giường dành cho những người chưa thành niên trong gia đình. Từ chiếc giường mà người xưa chuẩn bị cho con cái, ta có thể thấy được triết lý giáo dục con cái của họ.
Giường của con cháu hầu hết là giường có khung và cũng có thể là giường Babu, trong đó giường có khung được người xưa coi là loại giường thích hợp nhất cho con cháu lớn lên và ngủ.
Vào thời xưa, phòng ngủ của những người chưa thành niên tương đối nhỏ, vì vậy một chiếc giường có khung đơn giản là thích hợp nhất. Phần thân giường cứng, không chỉ tốt cho sự phát triển xương của trẻ mà còn giáo dục con cháu sống thẳng lưng, cư xử tế nhị, khôn khéo, đây cũng là niềm mong mỏi thiết tha của người xưa dành cho con cháu.
Ngoài ra, loại giường có khung này có xu hướng mộc mạc, trang nhã, ít chạm khắc mà chỉ tô điểm từng phần, trên khung có chạm khắc các dòng họ thư hương, tứ bảo, tùng, cúc, trúc, mai bởi mong muốn người trẻ có thể đạt được công danh, làm rạng danh tổ tiên.
Từ những góc độ đó, chiếc giường không chỉ ảnh hưởng đến sự phát triển của đứa trẻ mà còn phản ánh nguyện vọng của cha mẹ và hi vọng vào tương lai của trẻ.
Giường cưới - Giường Babu
Dù ở thời cổ đại hay hiện đại thì việc cưới xin là một việc vô cùng trọng đại, chính vì vậy mà người xưa cũng rất coi trọng giường cưới. Một số người cũng sử dụng giường có khung cho giường tân hôn, nhưng thông thường, các gia đình đông con sẵn sàng chi nhiều tiền để đóng một chiếc giường Babu (拔步床).
Giường Babu chứa đựng những phong tục dân gian đặc biệt của Trung Quốc. Trên giường Babu có các tác phẩm điêu khắc và tranh vẽ với các chủ đề khác nhau. Bên cạnh những ý nghĩa tốt lành, một số câu chuyện kịch, truyện dân gian, một phần lớn trong số đó, với những ẩn ý về việc quan hệ vợ chồng, đã trở thành một bí mật giữa họ, và đương nhiên nó không thích hợp cho người ngoài xem.
Sự thông minh tài trí của người xưa còn hơn thế giữa, một số cha mẹ đặt những cơ quan nhỏ để có tìm hiểu cuộc sống của con cái, điều này cũng thể hiện sự dụng tâm của cha mẹ.
Loại giường này không chỉ gửi gắm ước vọng của cha mẹ truyền lại cho con cái mà còn là mong muốn kế thừa truyền thống đạo lý.
Giường cho người già - Giường trường thọ
Trung Quốc cổ đại rất chú trọng đến sự tôn trọng đối với người cao tuổi, giường dành cho người cao tuổi cực kỳ đặc biệt, chúng thường được gọi là “Giường trường thọ”.
Thuật ngữ “Giường trường thọ” phổ biến ở Giang Nam, là chiếc giường nơi người chủ gia đình ngủ và thường dùng để chỉ người đàn ông lớn tuổi nhất trong gia đình. Sau khi trưởng họ qua đời, con cháu trong gia đình phải lên giường ngủ một lần, với mong muốn khỏe mạnh như người đã khuất.
Sau đó truyền chiếc giường trường thọ này cho người chủ mới trong gia đình, tổ tiên truyền từ đời này sang đời khác, ngụ ý hương khói sẽ tiếp nối từ đời này sang đời khác, con cháu sống lâu trăm tuổi, gia đình làm ăn phát đạt.
Một đời người, nửa đời trên giường. Người Trung Quốc từ rất sớm đã rất chú trọng đến văn hóa giường, sau này cùng với những biến động của lịch sử, chiếc giường đã trở thành một công cụ nội thất quan trọng.
Vì vậy, hầu như tất cả các nghề thủ công trang trí trong văn hóa nội thất đều có thể được phản ánh trên giường, như văn hóa kiến trúc, văn hóa đồ nội thất, văn hóa dân tộc, bao gồm cả đời sống, kinh tế và văn hóa nghệ thuật của Trung Quốc.
Riba đã đưa bạn đi khám phá các loại giường của người Trung Quốc xưa, bạn thấy có ấn tượng với loại giường nào nhất? Hãy chia sẻ cho Riba được biết nhé!
1 Comment